پوست حساس چیست؟ چطور از حساسیت پوست بکاهیم؟ از چه محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده کنیم؟ این‌ها همه سوالاتی است که در این مقاله به طور کامل و مفصل مورد بررسی قرار می‌گیرد.
داشتن پوست حساس بیماری نیست، پس اگر پوست‌تان حساس است نگران نباشید. در واقع زمانی که پوست حساس می‌شود به ما اعلام می‌کند که مشکلی به وجود آمده. پس حساسیت پوست به خودی خود مشکل محسوب نمی‌شود و نشان دهنده‌ی مشکل پوستی دیگری است.
احتمال دارد شما از حساس بودن پوست خود خبر نداشته باشید! زمانی متوجه خواهید شد که پوست‌تان نسبت به محصول آرایشی یا بهداشتی مثل صابون، نرم کننده یا لوازم آرایشی واکنش نشان دهد.
مشکلات و شرایطی که باعث حساس شدن پوست می‌شوند خیلی جدی نیستند. شما با ایجاد تغییرات کوچکی در مراقبت روزانه از پوست می‌توانید حساسیت پوست‌تان را کاملا کنترل کنید.
در ادامه چیزهایی که باعث حساسیت پوست می‌شوند را به طور کامل شرح می‌دهیم. همچنین محصولاتی که استفاده از آن‌ها، برای پوست حساس مشکلی ایجاد نمی‌کنند را بررسی می‌کنیم.
چه چیزی باعث ایجاد پوست حساس می‌شود؟
خشکی پوست، باعث خارش و حساس
شدن پوست می‌شود
1.پوست خشک
چه زمانی پوست خشک می‌شود؟ زمانی که پوست رطوبت و روغن خود را از دست می‌دهد.
خشک شدن پوست باعث مشکلات زیر می‌شود:
- خارش
- پوسته پوسته شدن
- سوزش
- احساس زبری
- زخم شدن و خون ریزی
- قرمز شدن
- کدر بودن پوست
در هر جایی از بدن، امکان خشک شدن پوست وجود دارد، اما در بخش‌های زیر متداول‌تر است:
- دستها
- کف پاها
- بازو‌ها
- ساق پا
مرطوب کنید مرطوب کنید مرطوب کنید!
استفاده مداوم از مرطوب کننده‌ها پوست را از خشکی نجات می‌دهد. به متوسط دو یا سه بار در طول روز از مرطوب کننده و پماد‌های پوستی استفاده کنید. در این صورت رطوبت پوست حفظ شده و از خشکی آن جلوگیری می‌شود.
البته نه هر نوع مرطوب کننده‌ای! مرطوب کننده‌هایی که بدون رایحه و مناسب برای پوست حساس هستند را تهیه کنید.
محصولاتی که می‌توانید استفاده کنید
همان طور که قبلا گفتیم، مرطوب کننده‌ها مهم‌ترین محصولی هستند که افراد دارای پوست خشک باید از آن استفاده کنند. چیزی که زیاد پیدا می‌شود مرطوب کننده خوب است، پس همین امروز برای اینکار اقدام کنید و یک کرم مرطوب کننده برای خود تهیه کنید.
برای شستن پوست حساس:
- به هیچ عنوان از صابون استفاده نکنید! برای افرادی که پوست خشکی دارند، روغن‌های طبیعی موجود روی سطح پوست حکم طلا را دارد و بسیار با ارزش است. پس از شوینده‌های پوستی بسیار ملایم استفاده کنید تا خدایی نکرده این روغن‌های با ارزش از بین نروند.
برای مرطوب کردن پوست حساس:
- صورت: یک کرم مرطوب کننده‌‌ی بدون رایحه، بهترین گزینه برای مراقبت از پوست در طول روز است. لوسیون‌های صورت هم برای استفاده در محیط بیرون عالی هستند. به دلیل بافت سبک لوسیون‌ها، احساس سنگینی روی پوست ایجاد نمی‌شود.
- بدن: از محصولاتی روغنی برای پوست بدن استفاده کنید. شی باتر (Shea butter) معرکه است. شی باتر باعث تسکین سوزش و خارش پوست بدن می‌شود.
- دستها: دستها در هوای زمستانی بسیار خشک می‌شوند چون هیچ پوششی ندارند! از مرطوب کننده‌های خیلی قوی با بافت سنگین استفاده کنید، تا پوست دستها در امان باشند.
2. اگزما دلیل ایجاد حساسیت پوست
آزاردهنده‌ترین خصیصه‌ی اگزما، خارش شدید پوست است. اگر فرد پوست خود را زیاد بخاراند باعث قرمز شدن پوست می‌شود.
درماتیت آتوپیک (atopic dermatitis) یا همان اگزما، باعث می‌شود پوست نتواند در برابر ناملایمات محیطی از خود محافظت کند. پوست در برابر جرم‌های محیطی، مواد شوینده و مواد شیمیایی، از خود واکنش نشان می‌دهد. این مسئله باعث می‌شود که پوست نسبت به خیلی چیزها حساسیت بزند. اگزما از همان کودکی در فرد شکل می‌گیرد و به صورت ارثی به فرد منتقل می‌شود.
اگر اگزما دارید خیلی مراقب باشید! محصولات آرایشی و بهداشتی خود را با دقت زیادی انتخاب کنید تا پوست نازنین شما آسیب نیبنید.
نشانه‌های اگزما در افراد مختلف متفاوت است. امکان دارد هر کدام از نشانه‌های زیر در پوست ایجاد شود:
- خشکی
- خارش
- برآمدگی‌های آبکی روی پوست
- پوسته‌های قرمز یا قهوه‌ای
- متورم شدن پوست
- زبر و ضخیم شدن پوست
کارهایی که باید انجام داد
گاهی فقط مرطوب کننده‌ها و کرمهای ضد خارش (که اتفاقا احتیاج به نسخه‌ی پزشک هم ندارند)، برای اگزما کافی هستند. این نوع محصولات را می‌توانید از داروخانه‌ها تهیه کنید. اگر می‌خواهید از شر خارش و سوزش پوست خلاص شوید، حتما از محصولات به طور مداوم استفاده کنید.
از چه محصولاتی استفاده کنیم؟
اگر اگزما دارید، باید از محصولات ضد حساسیت استفاده کنید.
- مرطوب کننده‌ها. مرطوب کننده‌هایی که حاوی سرامیدها (ceramides) هستند، بسیار تاثیرگزارند. سرامیدها مثل یک سپر محافظ عمل کرده و از پوست محافظت می‌کنند.
- شوینده‌ها. بهترین کار، استفاده از شوینده‌های بدون رایحه و ضد آلرژی است. اگر شوینده‌ی شما باعث حساسیت پوست‌تان می‌شود، همین حالا آن را عوض کنید!
- کرمهای ضد خارش. مسلما پوست حساس ایجاد خارش می‌کند. به جای اینکه آن را بخارانید، از کرمهای ضد خارش استفاده کنید. حتما هم نباید پوست شروع به خارش کند تا شما تازه به آن کرم بزنید، کرم را به طور مداوم بزند تا اصلا پوست احساس خارش نکند.
3.تماس‌های آزاردهنده دلیل ایجاد حساسیت پوست
زمانی که پوست حساس با مواد شوینده، مواد شیمیایی یا حتی آب برخورد می‌کند واکنش نشان می‌دهد.
تماس‌های آزاردهنده برای پوست به چه معنا است؟ یعنی زمانی که پوست در تماس با بعضی از اجسام قرار می‌گیرد، آسیب می‌بیند. در واقع لایه‌ی محافظتی پوست از بین می‌رود. این تماس‌های آزار دهنده، باعث قرمز شدن و خارش شدید پوست می‌شوند.
البته در بیشتر مواقع، این قرمزی و خارش فقط در محل تماس پوست ایجاد می‌شود. نشانه‌های حساسیت پوست به شرح زیر است:
- قرمز شدن
- خارش
- پوسته پوسته شدن
- ایجاد تاول
- متورم شدن
- سوزش
- دردناک شدن
کارهایی که باید انجام داد
اثر‌های به جا مانده از تماس‌ها، اغلب خود به خود و به مرور زمان خوب می‌شوند. مهم‌ترین مسئله شناسایی چیزی است که باعث ایجاد حساسیت شده. با شناسایی اجسام و چیزهایی که به پوست آسیب می‌زنند، پوست‌تان را از آسیب‌های احتمالی آینده نجات دهید.
از چه محصولاتی استفاده کنیم؟
از آن جایی که پوست‌های حساس بسیار مستعد خارش هستند، باید همیشه از آن‌ها مراقبت کرد. خاراندن پوست فقط وضعیت را بدتر می‌کند. پس هیچگاه پوست خود را نخارانید!
- کرمهای استروئیدی (Steroid creams). کرمهای حاوی هیدروکورتیزون (hydrocortisone)، عفونت پوستی را از بین می‌برند و خارش پوست را کاهش می‌دهند.
- کرمهای بی‌حس کننده (Numbing creams). بعضی از کرمهای ضد خارش، حاوی مقداری بی حس کننده هستند. این کرم‌ها به طور موضعی پوست را بی حس می‌کنند، تا خارش و سوزش پوست کمتر حس شود.
- حمام آرام بخش (Soothing bath). وان حمام را پر از آب کنید، سپس مقدار جو‌ی دو سر را بکوبید و در آب بریزید. این حمام آرامش بخش، به التیام تاول‌ها و سوزش زخم‌ها بسیار کمک می‌کند.
4.تماس‌های آلرژی‌زا دلیل حساس شدن پوست
در صورت استفاده مداوم از چیزی، امکان ایجاد آلرژی وجود دارد. برای مثال بعضی از افراد به جواهرات یا ساعت استیل حساسیت می‌زنند.
تماس‌های آلرژی‌زا، نسبت به تماس‌های آزار دهنده کمتر متداول هستند. زمانی که پوست نسبت به ماده‌ی خاصی آلرژی داشته باشد، از خود واکنش نشان می‌دهد.
نشانه‌های آلرژی به شرح زیر است:
- قرمزی
- خارش
- تاول
- سوزش
- متورم شدن
- دردناک شدن پوست
موادی که آلرژی‌زا هستند:
- صابون‌ها
- لوسیون‌ها
- گیاهان
- جواهرات
- عطر‌ها
- لوازم آرایشی
- استیل (در ساعت)
کارهایی که باید انجام داد
به داروخانه مراجعه کنید و دارو‌های حاوی آنتی هیستامین (antihistamine) تهیه کنید. آنتی هیستامین‌ها نیاز نسخه‌ی پزشک ندارند. استفاده از آنتی هیستامین روی کاهش خارش و جلوگیری از عفونت بسیار موثر است. علاوه بر مصرف آنتی‌هیستامین، دلیل ایجاد حساسیت را پیدا کنید تا در آینده از ایجاد آن جلوگیری کنید.
محصولاتی که می‌توانید استفاده کنید
- آنتی‌هیستامین‌های خوراکی (Oral antihistamines). این نوع آنتی‌هیستامین‌ها بهترین گزینه هستند. عملکرد آن‌ها به این صورت است که وارد خون می‌شوند و در داخل بدن اوضاع را کنترل می‌کنند.
- آنتی هیستامین های موضعی (Topical antihistamines). این آنتی‌هیستامین‌ها به صورت کرم، پماد و اسپری هستند. زمانی که پوست در اثر تماس با گیاه یا مواد آلرژی‌زا دیگر حساسیت می‌زند، پماد را به آرامی روی محل خارش بزنید. پیچک‌های سمی شدیدا باعث حساسیت پوست می‌شوند. در صورت تماس پوست با پیچک، حتما از پماد یا اسپری استفاده کنید.
- صابون و مواد شوینده ملایم. بعضی از افراد به مواد شوینده آلرژی دارند. خداروشکر تنوع محصولات شوینده به قدری زیاد شده که به راحتی می‌توانید از بین آن‌ها محصول مورد نظر خود را پیدا کنید. از بین محصولات، شوینده‌های ملایم و بدون رایحه گزینه‌های مناسبی هستند.
- برق ناخن. به سطح داخلی جواهرات و ساعت خود برق ناخن بزنید. این کار باعث جلوگیری از تماس پوست با فلز می‌شود.
ما در مجله ریرا، با هدف بهبود سلامت پوست و مو شما پاسخگوی سوالات در بخش دیدگاه‌ها هستیم.
منابع و مطالعه بیشتر:
انجمن سلامت آمریکا: دلایل ایجاد پوست حساس و روش‌های مراقبتی (انگلیسی)
