آکنه یکی از شایع‌ترین مشکلات پوستی است که همه‌ی ما در طول زندگی با آن سر و کار داشته ایم. شاید برایتان سوال باشد که آکنه اصلا از کجا می‌ید و چطور ایجاد می‌شود؟ آکنه به دلیل مسدود شدن روزنه‌های پوست با روغن و سلول‌های مرده‌ی پوستی ایجاد می‌شود. در این مقاله قصد داریم آکنه را به طور کامل بررسی کنیم. پس اگر شما فردی هستید که به زیبایی خود اهمیت می‌دهید جای درستی آمده‌اید. توصیه‌های زیر را جدی بگیرید تا پوست شاداب و درخشانی داشته باشید.
پوست ما پر از روزنه‌ها و منافذ باز است که گاهی این روزنه‌ها با چربی روی سطح پوست و سلول‌های مرده بسته می‌شود. مسدود شدن روزنه‌های پوست باعث ایجاد جوش‌ها سرسفید، سرسیاه و حتی جوش‌های دردناک و چرکی می‌شود که بسیار هم آزار دهنده هستند. آکنه تنها روی صورت ایجاد نمی‌شود بلکه بقیه قسمت‌های بدن مثل گردن، سینه، بازو و شانه‌ها هم مستعد جوش زدن هستند.
ممکن است آکنه در همه‌ی رده‌های سنی ایجاد شود ولی در سنین بلوغ بیشتر نمود پیدا می‌کند و اغلب نوجوانان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.
نشانه‌های آکنه
به طور کلی آکنه از نوع خفیف تا خیلی شدید درجه بندی می‌شود. آکنه‌ی خفیف در حد چند جوش کوچک در جاهای مختلف بدن است. هر چقدر جوش‌های بیشتر و متراکم‌تر باشند، شدت آکنه بیشتر می‌شود.
آکنه‌ی خفیف
آکنه خفیف در واقع جوش‌های کوچک و سطحی هستند که خیلی ملتهب و چرکی هم نیستند. کومودون‌‌ها‌ی(روزنه‌ی مسدود شده‌ی پوست) بسیار کوچک، سرسیاه‌ها و جوش‌های ریز سفید از نشانه‌های آکنه‌ی خفیف است.
شاید اسم آکنه در ذهن شما تصویر جوش‌های چرکی و وحشتناک ایجاد کرده باشد اما هیچکدام از جوش‌ها در آکنه‌ی خفیف دردناک و ملتهب نیستند. در واقع نوع خفیف آکنه صرفا چند جوش و لک روی سطح پوست است که به راحتی و با درمان‌های بدون نسخه از بین می‌رود.
آکنه‌ی شدید
افرادی که آکنه‌ی شدید دارند اغلب روی پوست‌شان جوش‌های بزرگ و عمیق می‌زنند. از نشانه‌های آکنه‌ی نوع شدید ایجاد چرکدانه‌ها(pustules) و سفت دانه‌ها(papules) روی پوست است. البته اگر آکنه خیلی شدید شود سر و کله کیست‌های پوستی و ندول‌ها(nodules) هم پیدا می‌شود.
اگر شما از آن دسته افرادی هستید که آکنه‌ی شدید دارید احتمالا وسوسه می‌شوید که جوش‌ها را بترکانید اما حتما به این نکته توجه کنید که به هیچ عنوان نباید به آن‌ها دست بزنید. فشار دادن جوش‌های چرکی باعث می‌شود جای جوش (اسکار) در صورت باقی بماند.
آکنه‌ی شدید علاوه بر قرمزی و التهاب پوست، باعث پوسته پوسته شدن و زبری هم می‌شود. قطعا هیچکس دوست ندارد با پوست زبر و ملتهب در بین دوستان و همکاران خود ظاهر شود. اگر به زیبایی و جذابیت خود اهمیت می‌دهید زودتر به فکر درمان باشد و به یک پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.
دلایل ایجاد آکنه
آکنه به سه دلیل اساسی زیر ایجاد می‌شود:
- افرادی که آکنه دارند، پوست‌شان سبوم (روغن طبیعی پوست) بیش از حد تولید می‌کند. چربی اضافه‌ی پوست باعث بسته شدن منافذ پوست و در نتیجه‌ی آن ایجاد آکنه می‌شود.
- در صورتی که پوست نتواند خود را به خوبی از شر سلول‌های مرده خلاص کند. در این صورت سلول‌های مرده‌ی پوستی در منافذ پوست گیر می‌افتند و پوست دچار آکنه می‌شود.
- باکتر به نام Propionibacteria acnes هم در ایجاد آکنه نقش دارد. وجود بیش از حد این باکتری روی سطح پوست باعث تحریک پوست و ایجاد جوش‌های ملتهب می‌شود.
هر نوع جوشی در ابتدا یک روزنه‌ی پوست مسدود شده بوده که به مرور باکتری‌ها در این روزنه‌ی مسدود شده فعالیت می‌کنند و باعث چرکی شدن آن می‌شوند. در این زمان دیواره‌ی فولیکول مو شکافته شده و این چرک در لایه‌ی پوست پخش می‌شود. اینجاست که در آیینه نگاه می‌کنیم و یک جوش ملتهب و قرمز می‌بینیم که به ما دهن کجی می‌کند!
هورمون‌ها هم در ایجاد جوش و آکنه بسیار تاثیرگزار هستند. هورمون‌های آندروژن (Androgen hormones) به ویژه تستوسترون (testosterone) باعث زیاد شدن آکنه به خصوص در دوران بلوغ می‌شوند. اگر در دوران بلوغ خود هستید و جوش‌ه زیاد می‌زنید نگران نباشید، در این دوره جوش زدن طبیعی است و به مرور و با گذر زمان برطرف می‌شود.
عوامل دیگر هم در ایجاد آکنه نقش دارند. برای مثال ژنتیک افراد یا نحوه‌ی مراقبت روزانه از پوست، استفاده از داروها و …
راه‌های تشخیص
کافی است به دکتر مراجعه کنید. با یک معاینه‌ی ساده، نوع و شدت آکنه به راحتی قابل تشخیص است. پزشک با معاینه‌ی پوست و مشخص کردن شدت آکنه به آن درجه می‌دهد (از 1 تا 4). این درجه که نشان دهنده‌ی شدت آکنه است می‌تواند برای درمان موثر آکنه راهنمای خیلی خوبی باشد.
ممکن است پزشکتان در تشخیص نوع آکنه‌ی شما از واژه‌های آکنه‌ی ندول (nodular acne) یا آکنه‌ی کیست (cystic acne) استفاده کند، که در این صورت یعنی نوع آکنه بسیار شدید است و برای درمان نیاز به داروهای خوراکی دارد.
ندول‌ها در واقع توده‌های بزرگ و سفت زیر پوست هستند که اغلب بسیار هم دردناک می‌شوند. کیست‌های پوستی هم توده‌های چرکی زیر پوست هستند با این تفاوت که چرک آبکی و رقیق دارند.
بسیاری از افراد از روش‌های خود_درمانی برای درمان آکنه استفاده می‌کنند و فقط در صورت شدید بودن آکنه و جواب نگرفتن از روش‌های خود_درمانی به پزشک مراجعه می‌کنند. باید به این نکته توجه کنید که علاوه بر آکنه بسیاری از مشکلات پوستی دیگر هم باعث ایجاد جوش‌ها و التهاب‌های پوستی می‌شوند.
در صورت مشاهده‌ی جوش و التهاب پوستی، اگر مطمئن نیستید که دلیل ایجاد جوش‌ها آکنه باشد، بهتر است به پزشک متخصص پوست یا پزشک عمومی مراجعه کنید.
درمان آکنه
خبر خوب این است که هر نوع آکنه‌ای با هر شدتی که باشد قابل درمان است. درمان‌های مختلفی با در نظر گرفتن رده‌ی سنی افراد برای آکنه وجود دارد پس نگران نباشید، هر مشکلی راه حلی دارد.
برای نوع آکنه خفیف تا متوسط می‌تونید از داروهای موضعی که نیاز به نسخه پزشک هم ندارند استفاده کنید. البته شاید با خودتان فکر کنید که هر نوع آکنه‌ای با داروهای داروخانه‌ای از بین می‌رود، ولی واقعیت این است که در بیشتر مواقع مراجعه به پزشک ضروری است. همیشه داروهایی که پزشک متخصص تجویز می‌کند بهترین گزینه هستند.پس سعی کنید همیشه به پزشک مراجعه کنید.
بعضی از درمان‌های پوستی به یکباره نتیجه نمی‌دهند و نیاز به تداوم دارند. درمان‌هایی مثل استخراج سرسیاه‌ها و میکرودرمابراسیون (microdermabrasion) باید به طور مداوم انجام شوند. دوره‌های درمان تکمیل کنید و از شادابی پوست خود نهایت لذت راببرید.
میل به زیبا بودن در فطرت همه‌ی ما انسان‌ها نهادینه شده، بخش قابل توجهی از این زیبایی مرتبط با زیبایی و شادابی پوست ما است. پس اگر آکنه دارید زودتر برای درمان اقدام کنید تا پوست سرزنده و درخشانی داشته باشید.
صبور باشید
زندگی با آکنه سختی‌های مخصوص خود را دارد. ظاهر شدن در مهمانی‌ها و مجالس در حالی که پوست‌مان پر از جوش باشد قطعا اتفاق خوشایندی نیست. با صبر و حوصله و البته آرامش مراحل درمان را سپری کنید تا به نتیجه‌ی دلخواه برسید. از قدیم گفته‌اند گر صبر کنی ز غوره حلوا سازی..
مراحل درمان زمان بر هستند، در طی مراحل قوی باشید و روحیه خود را حفظ کنید تا خدایی نکرده به افسردگی و انزوا دچار نشوید. مطمئن باشید شما از پس آکنه‌ها بر میایید.
در صورتی که فرزند دلبند‌تان در سن بلوغ است و آکنه دارد، از او حمایت و برای درمان اقدام کنید. نوجوانی سن حساسی است پس احساسات آن‌ها را در این زمینه جدی بگیرید تا اعتماد به نفس‌شان به دلیل وجود آکنه از بین نرود.
از پوست خود به طور روزانه مراقبت کنید و داروها را مصرف کنید. مرطوب کردن پوست و آبرسانی هم فراموش نشود. باز هم تاکید می‌کنم به هیچ عنوان جوش‌ها را فشار ندهید! این کار باعث می‌شود جای جوش به صورت لک باقی بماند.
سخنی از طرف ریرا
برای درمان قدم اول مراجعه به پزشک متخصص پوست است. با این کار داروهای متناسب با شرایط خود برایتان تجویز می‌شود و میتوانید از پزشک درباره‌ی نحوه‌ی مراقبت از پوست خود مشورت بگیرید.
قطعا سر و کله زدن با آکنه کار سختی است ولی شما از پس آن برمی‌آیید. فرآیند بهبود زمان‌بر است اما نا امید نشوید و به هیچ عنوان مصرف داروها رو متوقف نکنید!
با مصرف داروهای مناسب، کمی صبوری و تداوم در استفاده از داروها، آکنه‌ی شما از بین می‌رود.
