همه‌ی ما عاشق زیبایی هستیم و دوست داریم درمهمانی‌ها و مجالس بدرخشیم. واضح است که هیچکس دوست ندارد با صورت پر از جوش و آکنه در جمع دوستان و همکاران ظاهر شود! هیچ مقداری از آرایش هم نمی‌تواند آکنه را بپوشاند، حتی گران قیمت‌ترین کرم پودها قادر به پوشاندن کامل آکنه نیستند. آکنه و جوش از قدیم تا به حال دشمن همیشگی زیبایی بوده‌اند. در این مقاله می‌خواهیم نشانه‌های آکنه را بررسی کنیم. با مطالعه این مقاله آماده‌ی جنگ با این دشمن دیرینه باشید تا با اقدامات لازم آن را برای همیشه شکست دهید.
همیشه بهتر است قبل از این که مشکلی جدی شود آن را درمان و از بدتر شدن آن پیشگیری کنیم. آکنه هم مثل بسیاری از مشکلات پوستی ابتدا خفیف بوده و با عدم رسیدگی تبدیل به یک غول بی شاخ و دم می‌شود!
آکنه در ابتدا فقط یک سری برآمدگی ریز روی پوست است که این برآمدگی‌ها در واقع روزنه‌های پوست هستند که با چربی و سلول‌های مرده مسدود شده‌اند. این برآمدگیهای ریز به مرور تبدیل به جوش‌های سرسفید و سرسیاه می‌شوند. در صورت شدیدتر شدن آکنه سر و کله‌ی جوش‌های چرکی و ملتهب هم پیدا می‌شود. بدترین نوع آکنه هم کیست‌های چرکی هستند که غول مرحله‌ی آخر است و خدا نصیب کسی نکند!
بهتر است به آکنه فرصت وخیم شدن ندهید و پس از مشاهده‌ی علایم اولیه آکنه بلافاصله برای درمان اقدام کنید، زیرا همین برآمدگیهای کوچک به مرور بزرگتر و چرکی‌تر می‌شوند و کار دستمان می‌دهند. از قدیم گفته‌اند “فلفل نبین چه ریزه..بشکن ببین چه تیزه!”
علایم رایج آکنه
برآمدگیهای ریز پوستی از رایج‌ترین نشانه‌های آکنه است. این برآمدگی‌ها به راحتی قابل تشخیص هستند، بعضی از آن‌ها بسیار ریز هستند و باچشم دیده نمی‌شوند اما میتوان آن‌ها را حس کرد. کافی است دستتان را به آرامی روی پوست بکشید تا آن‌ها را احساس کنید. برآمدگیهای بزرگتر هم با چشم دیده می‌شوند.
بعضی از این برآمدگی‌ها ملتهب و چرکی هستند. شروع آکنه اغلب ترکیبی از برآمدگیهای ملتهب و غیر ملتهب است.
آکنه بیشتر روی صورت ایجاد می‌شود اما در قسمت‌های دیگر بدن مثل گردن، سینه، شانه‌ها، پشت و نشیمنگاه هم ایجاد می‌شوند.
برای اطلاعات بیشتر در زمینه آکنه مقاله‌ی آکنه چیست؟ را مطالعه فرمایید.
نشانه‌های آکنه‌ی غیر ملتهب
آکنه‌ی غیر ملتهب تشکیل شده از جوش‌هایی است که ملتهب یا دردناک نیستند. نام دیگر آن آکنه‌ی کومودونی است. نشانه‌های آکنه‌ی غیر ملتهب برآمدگی‌ها و ضایعه‌های روی سطح پوست هستند که این برآمدگی‌ها قرمزی یا التهاب ندارند.
این برآمدگیهای روی سطح پوست کومودون نام دارند. کومودون‌ها در واقع روزنه‌های پوست مسدود شده هستند که داخل آن‌ها چرک جمع شده است.
ممکن است این کومودون‌ها روی سطح پوست سر باز کرده باشند که در این صورت چرک داخل آن به دلیل اکسید شدن توسط هوا تغییر رنگ می‌دهد و سیاه می‌شود، در این صورت این کومودون به یک سرسیاه تبدیل شده است. اگر کومودون در زیر سطح پوست باقی مانده باشند و سر باز نکرده باشند، چرک آن درون لایه‌ی پوست باقی می‌ماند و تبدیل به جوش سر سفید می‌شود.
هر چند بعضی از کومودون‌ها به قدری ریز هستند که با چشم دیده نمی‌شوند اما همین کومودون‌های ریز باعث زبر شدن پوست می‌شوند. گاهی این زبری به قدری زیاد می‌شود که با لمس کردن پوست، آن را با سنباده اشتباه می‌گیرید!
نشانه‌های آکنه غیر ملتهب از موارد زیر تشکیل شده است:
- سرسیاه‌ها
- میلیا (جوش‌های سرسفید غیر ملتهب)
- کومودون‌های زیر پوست (برآمدگیهای غیر ملتهب)
- میکروکومودون‌ها (روزنه‌های مسدود شده‌ی بسیار ریز پوست )
نشانه‌های آکنه‌ی ملتهب
آکنه‌ی ملتهب همان طور که از اسمش پیداست تشکیل شده از جوش‌های قرمز، ملتهب و دردناک است. این نوع آکنه را میتوان از درجه‌ی خفیف تا بسیار شدید درجه بندی کرد. درجه‌ی خفیف آن در حد چند جوش پراکنده در جاهای مختلف بدن است و هر چقدر تراکم و تعداد جوش‌ها بیشتر شود، درجه‌ی آکنه هم شدیدتر می‌شود.
نشانه‌های آکنه ملتهب از موارد زیر تشکیل شده است:
- سفت دانه‌ها (دانه‌های چرکی سفت در زیر پوست)
- چرکدانه‌ها (جوش‌های چرکی، قرمز، ملتهب با سر سفید)
ندول‌ها (nodules) و کیست‌ها از انواع بسیار شدید آکنه هستند که اندازه‌ی آن‌ها بزرگتر از جوش‌های معمولی است و در لایه‌های عمیق‌تر پوست ایجاد می‌شوند.
چه زمانی جوش می‌زنیم؟
اینکه ما چه زمان‌هایی جوش می‌زنیم بسیار مرتبط با میزان هورمون‌ها در بدن است. در واقع دلیل جوش زدن در دوران نوجوانی هم همین تغییرات هورمونی است که در این دوره انفاق می‌افتد.
خانم‌ها یک هفته قبل از شروع قاعدگی جوش می‌زنند و این روند تا زمان یائسگی ادامه دارد. همچنین امکان ایجاد آکنه در دوران بارداری هم وجود دارد.
علایم نادر آکنه
ندول‌ها و کیست‌ها از انواع نادر آکنه هستند که بقیه انواع آکنه شدیدترند. این آکنه‌ها بسیار چرکی هستند و نیاز به معاینه‌ی پزشک متخصص پوست دارند. به هیچ عنوان سعی نکنید چرک را خارج کنید! دست زدن و فشار دادن کیست پوستی باعث می‌شود جای آن برای همیشه روی پوست باقی بماند.
- کیست‌ها توده‌هایی با چرک رقیق و آبکی در زیر پوست هستند که غالبا خیلی هم دردناک می‌شوند.
- ندول‌ها هم مانند کیست‌ها به صورت توده چرکی زیر پوست هستند با این تفاوت که چرک آن‌ها کاملا سفت است. مدت زیادی طول می‌کشد تا یک ندول به طور کامل بهبود بیابد.
14% از نوجوانان به آکنه‌ی متوسط و شدید دچار هستند.
عوارض ناشی از آکنه
آکنه باعث ایجاد عارضه‌هایی می‌شود که باید آن‌ها را بسیار جدی گرفت تا خدایی نکرده مشکل ساز نشوند. در ادامه به مهم‌ترین عوارض ناشی از آکنه می‌پردازیم.
زخم ناشی از آکنه
زخم ناشی از آکنه به دلیل فشار دادن و ترکاندن جوش‌ها ایجاد می‌شود. بعضی از افراد به هر قیمتی که شده می‌خواهند چرک جوش را خارج کنند! به یک بار فشار دادن جوش هم راضی نمی‌شوند و پوست بیچاره را انقدر می‌چلانند تا باعث خون ریزی شود.
این وسواس فشار دادن و کندن جوش بیشتر در خانم‌ها شایع است و به عنوان یکی عارضه‌های ناشی از آکنه در نظر گرفته می‌شود.
باید به این نکته توجه کنید که فشار دادن جوش‌ها کار بسیار خطرناکی است و انجام این کار در طولانی مدت باعث ایجاد کیست و ندول می‌شود. شاید درمان جوش‌ها زمان بر باشد اما اگر به آن‌ها دست بزنید و زخم شوند دیگر به راحتی بهبود نمیابند. وجود زخم باز روی سطح پوست باعث تجمع میکروب‌ها و باکتری‌ها می‌شود و همین موضوع جلوی روند بهبود را گرفته و اوضاع را وخیم‌تر می‌کند.
لک‌های پوستی
پس از بهبود یک جوش چرکی، در محل جوش یک لک باقی می‌ماند. این لک حاصل از تغییر رنگ پوست است که تقریبا بعد از بهبود هر جوشی شاهد این لک‌های باقی مانده هستیم.
نگران نباشید.. خبر خوب این است که این لکه‌ها به مرور زمان از محو می‌شوند و هیچ اثری از آن‌ها باقی نمی‌ماند.
اسکارها (جای جوش)
جوش‌های ملتهب و چرکی اغلب باعث ایجاد اسکار یا همان جای جوش در صورت می‌شوند. اسکارها به صورت فرورفتگی روی پوست باقی می‌ماند و سطح پوست را از حالت صاف به حالت چاله چاله تغییر می‌دهند. این چاله‌ها برای همیشه روی پوست باقی می‌مانند.
تاکید می‌کنم به هیچ عنوان جوش‌ها را فشار ندهید زیرا این کار باعث ایجاد اسکار روی پوست می‌شود. جوش هر چقدر هم چرکی باشد راه حلی برای بهبود آن هست اما برای اسکارها هیچ راه بهبودی نیست و دیگر کار از کار گذشته. اگر جوش چرکی دارید، قبل از اینکه کار به جای باریک بکشد به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.
آکنه در افراد مبتلا به دیابت
آکنه‌های ملتهب و چرکی یکی از دغدغه‌های مهم افراد مبتلا به دیابت است زیرا این افراد بیشتر از بقیه مستعد عفونت هستند. بعضی از داروهای درمان آکنه برای مثل زناتان (Zenatane) بر روی میزان قند خون تاثیر می‌گذارند. برای استفاده از هر گونه داروی ضد آکنه حتما با پزشک مشورت کنید.
نشانه‌های آکنه دردوران بارداری
با توجه به تغییرات هورمونی در دوران بارداری، امکان ایجاد آکنه و جوش در این دوران وجود دارد. بسیاری از داروها در مدت زمان بارداری نباید استفاده شوند، زیرا استفاده از آن‌ها باعث سقط شدن جنین یا مرده به دنیا آمدن نوزاد می‌شود. پس در زمان بارداری حتما تحت نظارت پزشک باشید تا خدایی نکرده جنین دچار مشکل نشود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
مسلما هر چقدر آکنه شدیدتر باشد احتمال ایجاد اسکار (جای جوش) بیشتر می‌شود. اگر آکنه‌ی ملتهب و چرکی دارید هر چه زودتر به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید تا جلوی پیشرفت آکنه را بگیرید.
کودکان 1 تا 7 سال خیلی به ندرت جوش می‌زنند پس اگر فرزندتان در این رده سنی است و جوش زده حتما به پزشک مراجعه کنید.
اگر فردی قبل از دوران بلوغ جوش می‌زند و نشانه‌های آکنه را دارد، احتمال اینکه در دوران بلوغ آکنه‌اش شدیدتر شود وجود دارد. پس اگر فرزندتان قبل از ورود به دوره‌ی بلوغ جوش زده حتما او را نزد پزشک متخصص ببرید تا از آکنه‌ی شدید پیشگیری کنید.
ایجاد ناگهانی جوش‌های چرکی در بزگسالان نشان دهنده‌ی وجود یک بیماری است که باید بسیار جدی گرفته شود. اگر خیلی ناگهانی جوش‌های چرکی از پوست‌تان بیرون ریخته به پزشک متخصص مراجعه کنید و چک آپ کامل شوید تا علت مشخص شود.
سخنی از طرف ریرا
مسلما هر فردی در طول زندگی خود با آکنه و نشانه‌های آکنه سر و کار دارد. گاهی پیش میاید که دقیقا قبل یک عروسی یا مهمانی مهم یک جوش آبدار درست وسط پیشانی مینشیند و حرص ما را درمیاورد! اما در صورت مراقبت مداوم از پوست جوش‌ها آرام آرام می‌روند پی کارشان و پوست درخشندگی و زیبایی خود را دوباره بدست میاورد.
همیشه یادتان باشد ترکاندن جوش بدترین کار است و در طولانی مدت اثر بسیار مخربی روی سلامت پوست می‌گذارد. با فشار ندادن جوش‌ها، مراجعه به دکتر و تداوم در استفاده از داروها برای همیشه با آکنه خداحافظی کنید.
